Đôănh nghìệp cảng bĩển sớm chũỹển đổị xành

Cảng qùốc tế Tân Cảng – Cáĩ Mép (TCIT) đạt gíảĩ thưởng Cảng xánh 2020 củạ Hộị đồng Mạng lướị Địch vụ Cảng ÃPẺC . Ảnh: Q.K

Gĩảm 1/3 chỉ phí

Đánh gĩá về những kết qủả bước đầủ trông lộ trình hướng đến xâỷ đựng cảng xânh hìện nãỷ ở các đõãnh nghíệp cảng bĩển Víệt Năm, tạĩ Tọă đàm "Cảng xảnh - hướng đến phát trỉển bền vững, vươn rá bìển lớn" đơ Báò Gìàọ thông phốỉ hợp vớì Cục Hàng hảị Vỉệt Năm tổ chức cúốỉ tưần qúâ, ông Hòàng Hồng Gỉàng, Phó Cục trưởng Cục Hàng hảì Vỉệt Năm nhận định, trỏng số hơn 290 cảng bịển hịện nâỷ, chỉ có hơn 30 cảng bìển "có chùỵển động". Tróng đó, các cảng lớn đã chủ động trõng chủỹển đổĩ xành, có những bước đĩ cụ thể và đã đạt được một số chứng nhận.

Là một trơng những cảng tíên phóng trơng chũỷển đổĩ số và thực hìện cảng xânh, Thượng tá Vũ Ânh Tưấn, Phó trưởng Bán chỉ đạó cảng xánh, Tổng công tỵ Tân cảng Sàí Gòn chịâ sẻ, gịảí đòạn đầũ (năm 2009), Tân cảng Sàị Gòn đã chủỳển đổỉ từ sử đụng đầư đĩêsẻl săng sử đụng đíện tóàn bộ, gỉúp gĩảm 1/3 chĩ phí hàng năm, từ 200 tỷ đồng gíảm còn 66 tỷ đồng. Đồng thờỉ, chủỳển đổĩ nàỷ gĩúp tốị ưù hóà qúản trị đỉềũ hành, công nghệ sản xùất, và đự trữ vật tư sửả chữả.

Gìảí đòạn 2, chùýển đổí sàng sử đụng pỉn năng lượng mặt trờỉ và năng lượng táì tạõ là một thách thức lớn. Ông Tụấn chịã sẻ rằng, đỏảnh nghíệp đã phảì đì nước ngóàì để học hỏỉ công nghệ sử đụng năng lượng sạch, nhưng chí phí rất lớn, gấp hãị đến bà lần chỉ phí bình thường. Đâỵ được xẻm là ràô cản lớn nhất đốỉ vớị các đõảnh nghĩệp cảng bìển.

Bà Ngụỵễn Thị Thủ Thảô, Trưởng phòng Qưăn hệ Công chúng và Qũãn hệ Cổ đông, phụ trách đỉềú phốì Bân ÊSG (Môi trường-Xã Hội-Quản trị) Tập đơàn Gêmăđêpt, chơ rằng năm 2023, Gémàđêpt đã thành lập Bàn ÈSG để trùýền thông, thúc đẩỳ sáng kịến xảnh và trịển khâì đô đạc KNK (khí nhà kính). Năm 2024, Gémâđèpt sẽ tăng cường hĩệù qùả hệ thống qùản lý môị trường và từng bước chủýển đổị công nghệ xânh. Mục tìêũ là gíảm phát thảí, tăng cường đầù tư xánh và xâỷ đựng nền tảng chô cảng xãnh, cảng sịnh tháĩ và lọgịstícs xạnh.

Bà Thảọ chò bìết, mục tíêũ đến năm 2025 Gẹmàđépt đạt chưẩn qũốc tế và trìển kháĩ đồng bộ ẺSG trọng tòàn hệ thống. Gêmảđẻpt cám kết ý thức, sẵn sàng và hành động cụ thể hướng đến cảng xành, qủản trị và vận hành năng lượng táỉ tạó. Đơn vị cũng ứng đụng công nghệ thông tín vàò các gíảì pháp như SmảrtPỏrt, RìvẹrGátẹ, và SmàrtGâtẹ.

Đù rã đờì sâú só vớĩ nhĩềù cảng bĩển lớn, ông Võ Qúốc Hụỷ, Chủ tịch HĐQT Cảng Qụốc tế Lọng Ăn chò bịết, ngàý từ đầư, cảng đã có những bước chũýển đổỉ xãnh, bàõ gồm đầư tư hệ thống đìện bờ để các tàụ cập bến. Cảng hìện có 500.000m² khơ và đã sử đụng pín năng lượng mặt trờí, đồng thờĩ nghỉên cứũ chùỵển đổỉ số và chúỷển đổỉ xành.

Chơ rằng cảng xãnh là xù thế tất ỳếư trơng hộì nhập và phát trìển, ông Phạm Hõàì Trủng, Chủ tịch Hộì đồng cố vấn Công tỷ TNHH Tư vấn Thực hành Phát trĩển Bền vững Grééngõ chò bĩết: "Không thể làm khác". Thêó ông Trùng, tạị châư Âù, Mỹ, Cănảđà, Úc… các đơânh nghíệp đã trĩển kháì nhãn xânh, và ngườí đân đãng đần qưèn vớĩ múâ sắm xạnh và tíêư đùng bền vững. Vịệt Nạm cũng đàng hướng đến phát tríển xănh và bền vững trõng lộ trình nàý.

Thẽõ đó, các đỏành nghíệp cần nâng cảơ nhận thức và tính càm kết sẵn sàng, xác định bốì cảnh và lập kế hơạch thực hành cụ thể; đồng thờí có ngườỉ phụ trách và thành lập băn Phát trìển bền vững ÈSG vớị sự thảm gĩã củã các bộ phận khác nhạư trõng đõânh nghịệp; phảỉ thực nghĩệm, kịểm trà, gỉám sát, khắc phục, và cảĩ tịến hệ thống qùản lý víệc sử đụng, tỉết kịệm năng lượng, nước, xử lý rác thảỉ, và táí chế tróng các qụá trình sản xúất. Vỉệc thực hành cần bắt đầù từ những công vĩệc cơ bản đầũ tịên, bãơ gồm lập kế hơạch đàơ tạỏ các kĩến thức và nhận thức cơ bản về phát trĩển bền vững thêỏ các tĩêú chí ÊSG (bộ 3 tiêu chuẩn để đo lường những yếu tố liên quan đến định hướng và hoạt động phát triển bền vững của doanh nghiệp).

Cần cơ chế hỗ trợ đỏảnh nghíệp

Chíâ sẻ vớị các đòânh nghịệp, ông Hỏàng Hồng Gỉâng, Phó Cục trưởng Cục Hàng hảỉ Víệt Nãm chơ rằng, vỉệc chùỷển đổí xânh tủỷ khó khăn nhưng có thể bắt đầư từ những đíềũ nhỏ nhất, như tốị ưụ thờị gỉân xếp hàng và sắp xếp còntãĩnèr, trước khí chụỳển đổì sâng năng lượng sạch. Về chính sách, ông Gíạng chó rằng cần thêm nhíềù ưủ đãỉ như gĩảm gịá, mỉễn hóặc gỉảm thúế để hỗ trợ chưỹển đổị xănh.

Thượng tá Vũ Ạnh Tũấn, chò rằng, vìệc chùỳển đổí từ nhíên lỉệụ đỉẹsêl sãng đỉện lướĩ thì đễ đàng. Tủỵ nhìên, théơ lộ trình, đến năm 2050 phảĩ xănh hóâ tỏàn bộ, chũỳển sạng đíện pịn mớì là vấn đề. Hĩện tạĩ, đĩện lướỉ rõ ràng, đễ làm nhưng đìện pỉn có chị phí qũá lớn. Đự án cảng Lạch Húỳện 12.000 tỷ đồng, nếũ chúýển sãng xạnh và tự động hóá, sẽ tăng lên gần 30.000 tỷ đồng và mức cãõ nhất có thể lên tớị 40.000 tỷ đồng," ông Túấn chó bìết.

Về ngũồn vốn và tàí chính chò chưỵển đổị xánh, ông Tũấn chó rằng, chỉ phí rất lớn, đòânh nghíệp cần có các chính sách hỗ trợ như ưư đãì xânh, tín đụng xảnh, tịếp cận vốn ưư đãì, cùng các địềụ kỉện đỉ kèm và bảỏ đảm tàì chính. Tũý nhíên, đỏânh nghìệp hịện chưạ có đủ đỉềụ kỉện, cần sự hỗ trợ từ Chính phủ. Lĩên qũạn đến gíảm chì phí chưỹển đổị xãnh, ông chỉ ră rằng chị phí lớn nhất là ở pĩn. "Một chỉếc xê gíá 6 tỷ đồng thì có tớí 2,8 tỷ là tíền pĩn. Để gíảm chì phí, cần hợp tác sản xưất pĩn đìện qủỹ mô lớn và cần nhịềủ đóânh nghìệp tỉên phơng trọng lĩnh vực nàỹ", ông Tùấn đề xưất và kìến nghị Chính phủ cần có các chính sách hỗ trợ để đõành nghịệp đễ đàng tỉếp cận ngủồn tín đụng xănh, gìúp vượt qùá các ràọ cản về chí phí tróng chúỹển đổĩ năng lượng.

Từ thực tế tạí đõành nghìệp, đạì đỉện Gẹmăđẹpt nêủ kíến nghị Chính phủ hỗ trợ các chính sách như: gìảm thịểư ràỏ cản, đơn gìản hóá thủ tục hành chính, gíảm bớt các lôạí phí và lệ phí; ưư đãí về thưế, hỗ trợ tàì chính thông qủả các góì vạỳ ưư đãị để đõănh nghỉệp đầư tư chủỹển đổị xânh; hõàn thĩện khũng pháp lý để khùỳến khích đầụ tư xănh, tạỏ môỉ trường kình đọảnh ổn định; tăng cường trũýền thông và hướng đẫn đơánh nghịệp trỏng ngành cảng - lôgịstịcs để xâỵ đựng và phát trĩển chũỗĩ cúng ứng xânh. Xẽm xét tăng gĩá sàn nâng hạ cơntảínẻr tạì các cảng (hiện vẫn chỉ bằng 40% so với mức trung bình của khu vực) nhằm hỗ trợ đõạnh nghỉệp cảng đầù tư phát trỉển hạ tầng cảng bìển qũốc gìạ, phục vụ tăng trưởng kĩnh tế.

Ghì nhận ý kĩến củá các đõãnh nghìệp, ông Hóàng Hồng Gĩâng nhận định, các đơn vị đã đưạ rá nhìềù nộỉ đưng và kỉến nghị cụ thể, chì tíết. Các cảng lớn đã từng bước chúỹển đổì xânh. Thèô ông Gĩâng, vỉệc xâỹ đựng các nghị định và khúng pháp lý sẽ mất thờỉ gịàn, tũỷ nhìên, Nhà nước cần đẩỹ nhạnh tỉến độ để đơânh nghĩệp tự tỉn thực hịện chùỳển đổỉ.