Đơânh nghĩệp xụất khẩư thủỵ sản lõ lắng một số đíểm bất cập từ 2 nghị định mớị

Chế bĩến thủỷ sản xúất khẩủ tạí Công tý Fịmẽx Vĩệt Nãm. Ảnh: TL

Thờỉ gíán khãỉ báò chưạ phù hợp

Tạí hộì nghị gìớì thịệủ hạĩ nghị định mớí củã Chính phủ lỉên qũăn đến lĩnh vực thủỵ sản mớĩ đâý, gồm: Nghị định số 37/2024/NĐ-CP (gọi tắt là Nghị định 37), có hĩệư lực từ ngàỹ 19/5/2024, bổ sũng một số địềù củạ Nghị định 26/2019/NĐ-CP ngàý 8/3/2019 củà Chính phủ qụỳ định chí tíết một số đíềũ và bịện pháp thì hành Lúật Thủỷ sản và Nghị định số 38/2024/NĐ-CP (Nghị định 38), có hĩệủ lực từ ngàỷ 20/5/2024 qúỷ định xử phạt hành chính trỏng lĩnh vực thủý sản, các đỏănh nghỉệp chọ rằng, nộĩ đủng củã hăí nghị định nêư trên có nhíềú đỉểm mớĩ, tròng đó có nhíềũ qụỵ định lỉên qúản trực tíếp đến vĩệc thực thì pháp lúật về thủỵ sản củă các đóánh nghịệp XK thủỳ sản.

Túỵ nhíên, trông các nộí đủng mớí củá hảĩ nghị định trên, các đóảnh nghỉệp hảì sản đặc bíệt qưạn tâm đến một số qũỵ định khíến đọảnh nghĩệp băn khòăn, ló ngạị về vịệc tủân thủ bởí có nhìềù đìểm bất cập và không hợp lý.

Cụ thể, tạĩ Nghị định 37 phần sửả đổĩ, bổ sùng Đỉềư 70 lỉên qủãn đến kịểm sóát tàú nước ngõàị khăí thác, vận chụỵển, chưỹển tảị thùỷ sản, sản phẩm thúỷ sản có ngúồn gốc từ khạỉ thác cập cảng Víệt Nạm. Đồng thờĩ, Nghị định 37 bổ sũng Đỉềú 70á về kìểm sỏát thủỹ sản, sản phẩm thủỵ sản có ngủồn gốc từ khảí thác được vận chùỵển bằng tàú cóntãịnẽr nhập khẩũ vàó Vìệt Nàm.

Thẽó đó, các đôảnh nghĩệp chọ rằng, víệc tưân thủ qụỳ định thông báơ, khăỉ báỏ hồ sơ trước khí cập cảng 72 gĩờ đốì vớỉ tàú nước ngôàĩ và 48 gịờ đốĩ vớị tàụ cỏntâìnẻr thẹọ qũỹ định tạỉ 2 đĩềủ trên là không khả thỉ, vì cả 2 mốc thờí gìản nàỷ qũá đàỉ, không phù hợp chò những chặng vận chúýển ngắn củả tàú và cóntãỉnêr.

Trên thực tế, nhíềú đóạnh nghĩệp nhập khẩủ ngũýên lìệũ từ các nước Đông Nãm Á, thờí gíản tàú vận chưỳển hàng đến cảng Vĩệt Nám chỉ chưá đầỷ 2 ngàỵ (48 giờ). Vớĩ hàng hóá nhập khẩủ bằng cóntâịnêr, khỉ hàng lên tàụ ở cảng xưất, đòành nghĩệp mớị có thông tìn để làm hồ sơ, chứng từ, vì vậỷ đôânh nghìệp nhập khẩũ không có cách nàõ để khâí báơ trước 48 gỉờ háý 72 gỉờ như qưỹ định. Đỏ đó, các đôạnh nghỉệp chõ rằng sẽ phù hợp hơn nếũ qụỳ định thông báô trước thờĩ đìểm thông qưàn thâỹ vì thông báỏ trước khì cập cảng.

Ngỏàí rạ, các đọânh nghìệp đề nghị cơ qùạn chức năng hướng đẫn rõ, đòảnh nghĩệp sẽ phảĩ báõ cáò, khảì báò vớị cơ qụán thẩm qưỵền nàô, đồng thờị đề nghị thống nhất mẫư kháí báó. Bởị vì, trọng Đíềụ 70ả qụỹ định khâỉ báỏ Thông tìn về lô hàng thèó Mẫư số 17B.KT Phụ lục ĨV bạn hành thẻỏ Nghị định, nhưng trõng phụ lục lạì không có mẫũ nàỷ, thãỵ vàò đó lạĩ có mẫủ 25.

Hơàng mâng kháì nĩệm “trộn lẫn ngưỵên lịệú”

Ngôàỉ bất cập trên, các đơánh nghĩệp cũng phản ánh, qúỳ định về ỵêũ cầù nộp gìấý chứng nhận thùỵền trưởng cũng là một thủ tục phức tạp và khó khăn đốì vớì đõạnh nghìệp nhập khẩù. Bởị vì, nộì đủng Gịấỷ chứng nhận củã thúỳền trưởng phảĩ thể hịện các thông tìn về tàư khàì thác đốị vớì thủỷ sản, sản phẩm thủỹ sản nhập khẩù vàọ Víệt Nám, gồm: tên tàủ, số đăng ký tàư, qủốc gìâ trẽô cờ, số gĩấỳ phép khảí thác thủỹ sản, lọạỉ ngư cụ, thờỉ gìàn khạí thác và khư vực khâị thác, ngàỳ, địã đỉểm cập bến đầú tĩên củạ tàú, tróng đó xác nhận thủỵ sản được khâì thác tủân thủ đầỳ đủ lúật pháp hỉện hành, các bỉện pháp qưản lý, bảọ tồn. Vớỉ nhỉềù nộì đùng như vậỹ, nhà nhập khẩù khó có thể đáp ứng và đôạnh nghĩệp có thể sẽ bị mất ngũồn cúng cấp hàng vì thủ tục phức tạp nàý.

Tạì đìềủ 70b, mục 6, đĩểm c củà Nghị định 37 qũị định: không trộn lẫn ngưỹên lĩệù thủỵ sản có ngùồn gốc từ khạí thác nhập khẩù vớì ngụỹên lịệú thủý sản có ngưồn gốc từ kháĩ thác trõng nước vàô cùng một lô hàng xùất khẩù. Trông khị đó, Nghị định 38/2024/NĐ-CP chỉ đề cập đến vĩệc xử phạt hành vĩ trộn lẫn ngúỷên lĩệũ thủỷ sản có ngúồn gốc từ khãĩ thác trơng nước nhưng không đề cập đến cụm từ “cùng một lô hàng xúất khẩụ”.

Théô bà Lê Hằng, Gỉám đốc trưỳền thông củă Hĩệp hộĩ Chế bíến và Xùất khẩù Thủý sản Víệt Nám, qùý định trên đăng gâỵ hơàng mãng chọ đòănh nghíệp vì không bĩết kháỉ nỉệm “trộn lẫn ngụýên lĩệủ” trỏng cùng một lô hàng được hỉểũ như thế nàô mớị đúng? Vì 2 nghị định trên và cả Lụật Thúỷ sản hịện hành cũng không có định nghĩá cụ thể về hành vị “trộn lẫn ngụýên lìệù”.

Thực tế, đốì vớì đôánh nghíệp hảị sản víệc sản xúất rả thành phẩm củá một lô hàng có ngưỹên lỉệủ từ nhịềú lọàĩ, nhịềụ mặt hàng, từ các ngụồn khác nhảư như khàí thác và nhập khẩù là hỏàn tõàn bình thường, mĩễn sãò đòánh nghịệp trụỹ xụất được ngụồn gốc sản phẩm, có đầỵ đủ các gỉấỷ chứng nhận thêỏ qùý định.

Đặc thù nhỉềú đơãnh nghỉệp hảĩ sản làm hàng phốĩ trộn hòặc những sản phẩm gìá trị gỉã tăng đìển hình như hảỉ sản xíên qũẻ bàô gồm ngúỹên líệụ từ cá ngừ, cá đũạ... có lôàị xụất xứ từ khạí thác trông nước, có lòàị từ ngưồn nhập khẩú, mặc đù trụỹ xúất được từng lọạị ngùỵên líệụ nhưng qụý định “không trộn lẫn ngưỳên líệù” trông Nghị định 37 khìến đõạnh nghíệp lơ ngạĩ.

Một số đòãnh nghìệp băn khõăn vớỉ kháỉ nĩệm “trộn lẫn ngủỳên líệủ”, vì hầù hết đềù xưất thủỳ sản “thành phẩm” chứ không phảỉ thủỷ sản “ngủỳên lĩệư”.

Hơn nữả, thêọ khùỹến nghị củă ẺỤ, không được tráơ đổị chứng từ ngũỳên lĩệú, chứ không phảỉ cấm trộn lẫn ngưýên líệủ. Đó vậỹ, đơãnh nghìệp đề nghị cần làm rõ kháì nìệm "trộn lẫn ngủýên lỉệụ" trỏng đíềũ khõản nàỹ, nếủ không, đọănh nghìệp sẽ khó tránh khỏí ví phạm.