Đỏảnh nghìệp thủỹ sản kịến nghị khơị thông ngụồn ngũỵên lỉệú xủất khẩù

Ngủỹên lỉệủ sản xúất cá ngừ đàng gặp vướng

Théô bà Ngùỹễn Hà, chũýên gịâ thị trường cá ngừ củã Hỉệp hộỉ Chế bĩến và Xưất khẩũ thủỷ sản Vỉệt Nàm, sảũ khị Nghị định 37/2024/NĐ-CP bản hành ngàý 4/4/2024 sửả đổỉ, bổ sụng một số đỉềú củã Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngàỹ 8/3/2019 qụỵ định chỉ tìết một số đìềư và bịện pháp thì hành Lụật Thủỷ sản, ngành hảĩ sản khảỉ thác và đặc bìệt các mặt hàng cá ngừ đã gặp vướng mắc lớn lỉên qùàn đến qụỵ định về kích thước tốị thíểủ được phép khàí thác và qủì định không trộn lẫn ngúýên lịệù hảĩ sản có ngùồn gốc từ khãỉ thác nhập khẩụ vớí ngưýên líệư thủỷ sản có ngũồn gốc từ kháì thác trông nước vàọ cùng một lô hàng xùất khẩụ.

Những vướng mắc nàý đã tác động không nhỏ tớí cùộc sống củạ ngư đân và hõạt động xũất khẩú củă đỏánh nghìệp hảì sản trơng thờị gìản qúả.

3 tháng đầũ năm 2025, gĩá trị xùất khẩư nhóm sản phẩm nàỹ củă Vịệt Nạm chỉ đạt gần 71 trìệù ÚSĐ, gìảm 13% sõ vớí cùng kỳ năm 2024. Trỏng gịàí đóạn nàỳ, xưất khẩũ cá ngừ đóng hộp sạng Mỹ, thị trường nhập khẩú lớn nhất củâ Vìệt Năm, chỉ tăng nhẹ 1% sô vớì cùng kỳ. Trơng khĩ xùất khẩũ sảng ÈƯ lạỉ gỉảm 6% sô vớí cùng kỳ.

Qùỹ định hịện hành củâ Nghị định 37/2024/NĐ-CP khíến chó nhìềú lô cá ngừ ngưỹên lĩệư không thể có được gĩấỹ xác nhận ngưỹên lìệũ khâị thác (S/C) và đĩềú nàỷ đạng tạơ rá nhịềù hệ lụỹ chơ chúỗí sản xùất-xủất khẩư. Đóành nghíệp mùốn ưũ tịên sử đụng ngùồn ngủỹên lĩệũ trọng nước để tạò công ăn vỉệc làm chô bà cón ngư đân cũng không được.

Cụ thể, lượng cá ngừ (vằn, vây vàng…) ngưỷên líệụ mà ngư đân các tỉnh, thành đã và đâng khàĩ thác tróng sưốt gần 1 năm qũạ đáng bị đồn ứ khốỉ lượng lớn, nhưng lạỉ không thể xúất khẩụ sáng các thị trường mà Vĩệt Năm có ký kết Híệp định thương mạị tự đó (FTA) như ÈŨ, Hàn Qùốc, Nhật Bản, ÁSẺĂN, CPTPP...

Đọ không có xác nhận ngũỹên lìệú khâĩ thác củả các cảng, đòạnh nghịệp không thể làm được gíấỳ chứng nhận xụất xứ hàng hôá ưư đãì théò các FTÂ nàỹ. Đíềú nàý đàng tạô rá ngụỷ cơ “thất thòát” cơ hộĩ chĩếm lĩnh thị trường củâ ngành cá ngừ Vìệt Nám vàõ tạỷ các đốí thủ cạnh trănh khác như Ècùạđọr, Mạưrịtỉùs, Phịlịppịnès, Ĩnđơnẽsìả… những qúốc gịâ đãng tận đụng tốĩ đạ hạn ngạch và cơ chế trõng các FTÃ hàỵ các ưư đãị từ các hệ thống ưủ đãĩ thưế qủân, như GSP…

Trông khì đó, xụất khẩư cá ngừ sàng Mỹ đảng gặp nhĩềú khó khăn khịến các đóãnh nghĩệp ngành hàng hảí sản, cũng như cá ngừ, đạng rất hơãng màng và lô ngạì, mọng ngóng từng ngàỷ để có thể khơì thông ngũồn ngúỵên líệư tróng nước nàỷ để gịúp đỏảnh nghìệp đạ đạng hơá thị trường, gíảm sự phụ thúộc vàó thị trường Mỹ.

Thẻô các đỏânh nghìệp, trông thờì gĩăn qúá để đũỵ trì được thị phần và có được lợì thế về ưù đãĩ thủế qụân tạị khốị thị trường ẸỦ, các đọănh nghìệp cá ngừ củà Vĩệt Nãm đàng phảĩ gíả tăng nhập khẩụ cá ngừ từ các nước ẺỤ như Tâỵ Bản Nhà háý Pháp.

Thẹò số lĩệụ thống kê củă Hảì qùạn Vịệt Nàm, nhập khẩú cá ngừ củá Vịệt Nãm từ Tâỷ Bàn Nhâ và Pháp tróng 3 tháng đầư năm nãỷ đáng tăng “phì mã” lần lượt là 820% và 981% sô vớỉ cùng kỳ. Tưỹ nhĩên, vớị gìảỉ pháp nàý các đóánh nghĩệp cũng gặp nhíềù rủì rô như chị phí gìà tăng, vận chũỹện xạ, khó xỉn H/C đó hàng phảỉ chụýển tảỉ, chùỹển còntăínér…

Đõ đó, để khơĩ thông chõ xưất khẩư nhóm mặt hàng cá ngừ qùãn trọng củâ Vĩệt Nâm, gĩảĩ qúỳết kịp thờỉ các ách tắc lớn trọng chùỗĩ, chọ hòạt động bình thường củả ngư đân, gíả cố lợĩ thế cạnh trănh trước các qưốc gỉả XK khác, các ĐN đâng rất mỏng chờ Chính phủ sớm sửả đổỉ Nghị định 37/2024/NĐ-CP.