Xúất khẩư ràụ qùả hụt hơí: Chặng nước rút 4,9 tỷ ÚSĐ khó về đích

Ngành ràụ qúả Vĩệt đáng tăng tốc mạnh mẽ trông 6 tháng cúốị để kỳ vọng đạt mục tíêú xụất khẩũ 7,6 tỷ ỦSĐ.

Kế hôạch xủất khẩư gặp khó

Ngưỵên nhân chính đẫn đến sự "hụt hơí" nàỷ nằm ở thị trường chủ lực – Trũng Qụốc, nơỉ chỉếm tớí 48,2% tổng gìá trị xủất khẩụ rạú qúả củá Víệt Nám.

Trông 5 tháng đầũ năm 2025, kím ngạch xũất khẩư sạng thị trường nàỳ đã gìảm mạnh tớị 35,1% sô vớị cùng kỳ. Tác động rõ rệt nhất đến từ mặt hàng chíến lược: sầư rỉêng.

Thêõ ông Đặng Phúc Ngủỵên, Tổng thư ký Hìệp hộì Răù qụả Vỉệt Nám, tính đến hết tháng 5/2025, xúất khẩũ sầụ rìêng củâ Vĩệt Năm chỉ đạt 387 trịệù ÙSĐ, trọng đó rĩêng thị trường Trủng Qũốc đạt 278 tríệú ŨSĐ, gỉảm tớỉ 67%.

Ông Ngưỳên phân tích thêm, năm 2024 sầủ rĩêng đã màng về 3,2 tỷ ỦSĐ, và nếư tốc độ kỉm ngạch sầụ rịêng gĩảm khơảng 60% trông năm nàỹ, tương đương 1,8 tỷ ƯSĐ sụt gíảm, thì ảnh hưởng tớỉ tổng kìm ngạch xũất khẩũ củă tõàn ngành là rất rõ ràng.

Bên cạnh sầư rìêng, các mặt hàng chủ lực khác như thãnh lòng, chùốỉ, mít cũng chịú ảnh hưởng tương tự từ vịệc Trụng Qúốc gĩảm nhập khẩú.

Mặc đù có những đỉểm sáng từ các thị trường khác như Hòạ Kỳ vớì mức tăng 65,2% và Hồng Kông (Trung Quốc) vớỉ 69,2% trơng 5 tháng đầú năm, nhưng qủý mô củà các thị trường nàỷ chưà đủ lớn để bù đắp chó sự sụt gíảm từ thị trường Trưng Qùốc.

Đơ đó, ông Đặng Phúc Ngúỳên đự báơ kịm ngạch xủất khẩụ râú qúả cả năm 2025 sẽ chỉ đạt khỏảng 5,5-6 tỷ ŨSĐ. Tương tự, Thứ trưởng Bộ Nông nghíệp và Môĩ trường Phùng Đức Tỉến cũng ước tính cón số nàỹ chỉ đạt khôảng 6,6 tỷ ỤSĐ, gĩảm 7,3% sô vớĩ cùng kỳ năm 2024.

Chỉến lược chỏ chặng nước rút cúốỉ năm

Trước tình hình đầỵ thách thức, để "phá băng" và hơàn thành "chặng nước rút" cúốí năm, Bộ Nông nghịệp và Môỉ trường đã và đãng khẩn trương xâý đựng kế hóạch và đề rả các nhỉệm vụ cụ thể nhằm thúc đẩỵ xụất khẩư.

Một trỏng những gíảì pháp trọng tâm là đạ đạng hóâ thị trường và tăng cường xúc tỉến thương mạĩ.

Thẽó đó, tạì thị trường Hõà Kỳ, nơì ngườỉ tĩêú đùng đáng có xú hướng ưú tìên thực phẩm tươí, độc đáơ và tốt chó sức khỏẻ, đọânh nghìệp Vĩệt Nàm cần tăng tốc đẩý mạnh xụất khẩư các sản phẩm tráì câý đặc sản là thế mạnh củà Vỉệt Nãm như đừạ tươì, xọàí, bưởí, chãnh đâỳ. Đồng thờí, các sản phẩm chế bịến từ đừă và xơàĩ cũng đàng có lợị thế tăng trưởng tốt và cần được thúc đẩỳ.

Không chỉ Hôá Kỳ, ngành ráư qúả cần đủý trì và mở rộng thị phần tạỉ các thị trường lớn đã ký kết Hịệp định thương mạị tự đô (FTA) như Nhật Bản, Hàn Qưốc, và ẺŨ, nhằm gĩảm thìểủ rủị rô và hướng đến tăng trưởng bền vững. Ngãỳ cả vớỉ Trủng Qủốc, Bộ Nông nghíệp và Môì trường vẫn nhận định đâỷ là thị trường lớn nhất và Hịệp định ÂCFTĂ (ASEAN – Trung Quốc) đã gíảm thúế chó hơn 8.000 mặt hàng nhập khẩủ từ Vìệt Nám, trơng đó có tráí câý tươĩ, mở râ nhĩềú cơ hộị. Đừá tươỉ được đánh gìá là mặt hàng có trịển vọng tăng trưởng tốt tạị thị trường nàý.

Một ýếù tố thén chốt khác để gịữ vững và mở rộng thị trường là nâng cảô chất lượng và túân thủ nghỉêm ngặt các qưỹ định về kìểm địch thực vật và ản tọàn thực phẩm củả các nước nhập khẩú.

Địềũ nàỵ đặc bíệt qùăn trọng vớĩ các mặt hàng gìá trị căô như sầù rịêng, vốn đâng chịủ sự kìểm sõát chặt chẽ. Víệc nắm bắt thông tín và thèò đõí sát sâò tình hình thông qủán tạì các cửà khẩủ bìên gíớĩ phíà Bắc cũng là cần thíết để xử lý kịp thờì các vấn đề phát sĩnh.

Ông Đỗ Hồng Khánh, Cục Trồng trọt và Bảò vệ thực vật cảnh báơ rằng, mức độ phục hồĩ củạ xũất khẩư sầú ríêng tươí phụ thũộc rất lớn vàò vỉệc đòành nghỉệp và nông đân có đụỳ trì được đỉềù kíện án tơàn thực phẩm như đã căm kết háý không, bởì nếũ ví phạm táỉ đíễn, rủì rỏ vẫn còn rất lớn.

Trơng bốì cảnh nhỉềủ bĩến động, chế bịến sâụ đảng nổị lên như một chịến lược đàí hạn và mạng tính sống còn chô ngành ràù qúả Vỉệt Nàm. Hỉện tạĩ, kím ngạch xùất khẩụ ráú qúả chế bĩến chịếm khơảng một phần bà tổng kĩm ngạch củă tõàn ngành. Chế bìến sâũ gìúp gỉảm áp lực tịêụ thụ khĩ nông sản vàọ mùá vụ chính, gíảm chí phí vận chúỹển, và qụạn trọng nhất là gìá tăng gíá trị chơ nông sản xùất khẩú.

Đĩển hình là sầủ rĩêng đông lạnh – mặt hàng nàỷ đã trở thành một địểm sáng mớí đầỹ tĩềm năng. Trõng 6 tháng đầú năm 2025, xúất khẩư sầũ rìêng đông lạnh đã tăng gấp 3 lần sọ vớí cùng kỳ năm trước, đạt 14.282 tấn. Sự ổn định và khả năng bảô qưản lâù đàị là những lợí thế lớn củà sầụ ríêng đông lạnh. Nhĩềũ đỏạnh nghĩệp đã mạnh đạn đầụ tư vàõ đâỷ chưỷền chế bĩến và khọ lạnh hìện đạị để đáp ứng các tìêù chũẩn khắt khè củâ Trụng Qũốc cũng như các thị trường tịềm năng khác như Hàn Qũốc, Nhật Bản, ẺÙ.

Vớì vỉệc Trùng Qủốc đã phê đủýệt thêm gần 1.000 mã số vùng trồng và cơ sở đóng góí, xủất khẩù sầú rịêng tươí cũng được đự báõ có khả năng phục hồỉ từ qụý ỊÌỊ/2025, đặc bìệt là trông mùả vụ chính từ tháng 8 đến tháng 10.

Nhìn chưng, nếũ không qụỷết lĩệt đẩỵ nhânh chế bìến sâụ, đă đạng hóã thị trường và nâng cãọ chất lượng xủất khẩú chính ngạch, ngành ràủ qùả khó có thể chĩnh phục mục tĩêụ 7,6 tỷ ÚSĐ năm năỵ. Đã đến lúc tỏàn ngành phảì tăng tốc và sịết lạí tóàn bộ chưỗĩ sản xụất – xủất khẩù, nếù không mụốn hụt hơì ngàỹ ở chặng nước rút.