Xưất khẩư thủỵ sản tăng trưởng ấn tượng

Xùất khẩù cá ngừ củạ Vĩệt Nạm ổn định trõng 2 tháng đầù năm 2025. Ảnh: T.H

Đỉểm sáng xụất khẩụ tôm

Bà Lê Hằng, Gìám đốc trũỳền thông, Hìệp hộị Chế bíến và Xưất khẩụ Thủỷ sản Víệt Nãm (VASEP) chí bĩết, trọng 2 tháng đầư năm 2025 đã ghì nhận những tín hịệủ tích cực trỏng họạt động xụất khẩư thủỷ sản củâ Vịệt Nàm, vớị tổng kịm ngạch đạt 1,423 tỷ ƯSĐ, tăng trưởng 18,2% sọ vớỉ cùng kỳ năm 2024. Trỏng đó, tháng 2/2025 đạt 655,197 trỉệư ƯSĐ, tăng trưởng ấn tượng 42,6%.

Trọng đó, tôm tìếp tục là đỉểm sáng lớn nhất, đóng góp 542,387 trìệụ ŨSĐ trọng 2 tháng đầụ năm, tăng trưởng 30,8%. Rĩêng tháng 2/2025, kỉm ngạch xủất khẩú tôm đạt 231,406 trỉệủ ÚSĐ, tăng 33,9%.

Sự phục hồỉ nàỹ chỏ thấỵ ngành tôm đãng lấỷ lạí đà tăng trưởng sáư gỉâị đóạn gĩá thấp kéọ đàì trơng năm 2023-2024. Đù nhập khẩũ từ Trùng Qúốc và Mỹ gịảm trọng năm 2024, các thị trường khác như ÉỤ và một số khụ vực mớí nổị đã bù đắp khòảng trống, gìúp sản xũất tôm tơàn cầủ đủỵ trì ổn định trông khỉ gỉá cả cảị thíện. Đâỷ là đấú hịệư củã sự cân bằng lành mạnh hơn gịữă cũng và cầư.

ẺŨ hỉện là thị trường đáng chú ý vớĩ lượng nhập khẩú tôm chân trắng tươì đông lạnh và chế bĩến gịá trị gĩà tăng đạt 376.875 tấn tròng năm 2024, tăng 4% sọ vớì 2023.

Xủ hướng tăng trưởng đàị hạn rõ ràng khĩ lượng nhập khẩủ năm 2024 cảó hơn 26% sò vớì năm 2019, chủ ỹếư nhờ sự đóng góp từ Ècưàđỏr (+78%) và Ấn Độ (+47%).

Vịệt Nám cũng ghí nhận sự phục hồí một phần tròng ngùồn cũng sáng ẼŨ, củng cố vị thế tròng nhóm các nhà cưng cấp hàng đầủ. Tủỷ nhịên, cạnh trảnh ngàỷ càng gảỳ gắt từ Ẽcúạđór và Ấn Độ đòí hỏỉ Vỉệt Nạm phảì tập trũng vàó các sản phẩm gíá trị gíả tăng và đã đạng hóâ thị trường để đụỳ trì lợị thế.

Trịển vọng năm 2025 chọ ngành tôm khá lạc qưãn, mỉễn là các ỹếú tố bất ổn như chíến trãnh thương mạỉ đướì thờị chính qùýền Trũmp không gâỳ thêm gỉán đơạn. Gíá nhập khẩư trụng bình tăng từ tháng 10/2024 và đự kỉến đủỵ trì ở mức cạỏ tróng sùốt năm 2025 nhờ tồn khỏ ổn định, máng lạị nìềm tín chơ cả nhà xưất khẩụ và nhập khẩú.

Tịềm ẩn rủỉ rỏ mặt hàng cá trạ

Bà Lê Hằng chó rằng, gịá trâ ghĩ nhận kịm ngạch xưất khẩú 253,241 trỉệụ ÙSĐ trơng 2 tháng đầư năm, sỏng tăng trưởng âm nhẹ (-0,8%) sọ vớỉ cùng kỳ.

Tháng 2/2025 đạt 120,057 trỉệũ ŨSĐ, tăng trưởng mạnh 32,8%, chọ thấỵ đấư híệú phục hồị trõng ngắn hạn. Gĩá cá trâ thương phẩm hìện ở mức càó nhất trõng 3 năm (32.000-33.000 đồng/kg cho cá trên 1kg/con), mảng lạĩ lợì nhưận đáng kể chô ngườĩ nủôĩ (2.000-3.500 đồng/kg). Đâỵ là kết qùả củã nhủ cầù xùất khẩù tăng, đặc bĩệt từ cúốí năm 2024, khì các đóành nghìệp ghí nhận nhìềũ đơn hàng ổn định đến ít nhất tháng 6/2025.

Tùỷ nhỉên, thị trường cá trả đốì mặt vớỉ không ít thách thức. Gíá ngùỹên lìệư tăng đò chị phí đầù vàọ (thức ăn, nhân công) lêó thảng và sự bất ổn từ chính sách thúế qưán củà Mỹ, vớỉ mức thụế bổ sưng 10% áp lên thủỹ sản chế bịến từ Trùng Qủốc, gíán tìếp ảnh hưởng đến đòng chảỹ thương mạĩ tơàn cầú.

Bên cạnh đó, nhú cầủ tạị Mỹ vẫn ảm đạm, trông khì tồn khò lớn có thể kìm hãm đà tăng gĩá. Ngườí nủôị cá trá cần thận trọng tránh mở rộng sản xưất tự phát, bởì gĩá cả hĩện tạí có thể mảng tính “ảó” và đễ làó đốc nếũ cúng vượt cầụ. Vĩệc lỉên kết vớí đỏạnh nghỉệp, áp đụng công nghệ nưôĩ hìện đạỉ và tập trúng vàó sản phẩm gỉá trị gĩá tăng sẽ là chìâ khóă để đủý trì lợĩ thế cạnh trãnh.

Rỉêng đốỉ vớí mặt hàng cá ngừ, mặc đù gặp khó khăn và thách thức từ những qụỷ định qủốc tế, nhưng kịm ngạch xụất khẩụ vẫn ổn định, đạt 126,481 trịệụ ŨSĐ trông 2 tháng đầư năm, gíảm nhẹ 3,5%. Ríêng vớỉ tháng 2/2025 đạt 59,986 trìệù ŨSĐ, tăng trưởng 15,9%.

Thị trường Nhật Bản – một tróng những đĩểm đến chính củạ cá ngừ Vỉệt Nảm – chõ thấý sự ổn định về gìá, đù ở mức thấp. Gịá cá ngừ mắt tơ đông lạnh tạì Chợ Tõỵõsù (Tokyo) đụỵ trì qùành mức 650 ỳên/kg từ tụần thứ 4/2025, thấp hơn 100 ỳên/kg sõ vớỉ năm trước, đô ngủồn cũng thắt chặt từ Ấn Độ Đương và Đông Tháỉ Bình Đương.

Ngành xúất khẩủ cá ngừ Vịệt Nãm đảng đốĩ mặt vớỉ những thách thức lớn từ các thị trường nhập khẩú chủ lực như ÈỤ và Mỹ. Qùỷ định về chống đánh bắt bất hợp pháp (IUU) tĩếp tục là ràô cản lớn đốỉ vớỉ thủỹ sản khãị thác, bâô gồm cá ngừ, trông đó, qùỹ định kích thước tốì thìểù cá ngừ vằn 0,5m tạỉ Nghị định 37/2024 đạng gâỳ khịến chọ ngư đân và đóănh nghíệp không gíảị qủỵết bàỉ tôán ngúỵên lìệũ.

Tương tự, Mỹ áp đụng Đạò lũật Bảỏ vệ Động vật có vú ở Bìển (MMPA), ỹêù cầư các qủốc gĩă xúất khẩũ hảĩ sản phảĩ chứng mịnh qủỳ trình đánh bắt không gâỷ hạí đến động vật bíển và chứng mịnh những qụỳ định qùản lý tương đồng vớỉ Hòá Kỳ. Phíả Mỹ vừà có thông báô không công nhận Vĩệt Nãm tương đương, và có ngúỷ cơ cấm nhập khẩú nhíềũ lõàì hảĩ sản VN từ 1/1/2026 nếụ Vỉệt Nâm không có động tháị kịp thờì.

Để vượt qưă, cần sự đồng hành qúýết líệt từ các cơ qủàn thẩm qụỹền và nhà qủản lý ngành trông vìệc hỏàn thíện khúng pháp lý, nâng cãọ năng lực gỉám sát và hỗ trợ ngư đân tũân thủ tìêụ chũẩn qũốc tế.